سبك و يپارچه سازي ساختمان

ساخت بازار یکشنبه ۳۰ مهر ۹۶ | ۰۰:۴۱ ۲ بازديد

وب سايت ساخت بازار مرجع مصالح و خدمات ساختماني مانند چسب سراميك تصفيه هوا آب بندها(واتر استاپ) جك درب بازكن آبگرمكن ژنراتور مجريان متر ليزري بچينگ سطل زباله رنگ آجر نسوز كف تجهيزات نمايشگاه ساختمان پوكه معدني پروفيل سيمان هوشمند سازي مبلمان آهن بتونير كلاه ايمني خانه پيش ساخته جارو برقي خاكبرداري سنگ سيمان پرتلند پوزولاني روشنايي حوله خشك كن ماشين آلات توتال لودر بيده تاسيسات رادياتور كف شوي توري مرغي كلاه ايمني پمپ بتن قالب مدولار است.

واقعيت اين است كه بالا بردن موثر مقاومت و ايمني بناها در برابر زلزله در گستره وسيع (به مثابه ضرورتي عاجل و حياتي) در صورت بسنده نمودن و اكتفاي صِرف به برخي روش هاي پيچيده، الزاماتي را طلب مي كند كه تامين بايسته آنها در عمل، سطحي نسبتا بالا از توسعه همه جانبه و موزون را در مجموعه عظيم زيرساخت هاي اقتصادي، فني و انساني و ... ايجاب مي نمايد. از سوي ديگر، تحقق توسعه مزبور در وضعيت موجود، نه تنها در كوتاه - مدت، بلكه در ميان مدت نيز بس مشكل مي نمايد. بنابراين تكيه بر راهكار محوري سبك و يكپارچه سازي (به طور توامان و به ويژه همراه با در نظر داشتن ديگر عوامل تعيين كننده در افزايش مقاومت و ايمني بناها در برابر زلزله) چه بسا تنها راه حل عملي و در دسترس براي گذر هر چند نسبي ولي حياتي از وضعيت به شدت آسيب پذيرِ موجود در برابر زمين لرزه باشد. در صورت استفاده كماكان از مصالح "سنگين" و يا "مجزا"، مقاوم و ايمن نمودن موثر، سريع و حياتي بناها در برابر زلزله در حد و سطح مقتضي به ويژه در كشورهاي در حال توسعه و لرزه خيز، عملا و تا حد زيادي در حد شعاري دست نيافتني باقي مي ماند. پس مهم، گزينش درست راه حلي "عملي و قابل تحقق در سطح كلان" براي كاهش تلفات و ضايعات بسيار ناشي از زلزله با توجه به مجموعه امكانات و محدوديت هاي موجود و عليرغم همه كاستي هاي عميق و ساختاري در زمينه هاي گوناگون است. البته بديهي است كه مقاوم و ايمن سازي بنا در برابر زلزله تنها محدود به كاهش دادن هر چند زياد وزن اجزا همراه با بهره گيري از سامانه هاي هر چه يكپارچه تر نمي شود .... مسلما اعمال توجهات مقتضي در انتخاب محل و طراحي و اجراي اصولي "پي"، "اسكلت" (با ارجحيت داشتن قاطع "اسكلت هاي مناسب صنعتي و يا نيمه ـصنعتي")، "اتصالات" (از جمله در مورد تيرها) و مجموعه اجزاي مربوط، پيكره بندي مطلوب، انتخاب و اجراي صحيح پوشش و نماي مقتضي با وزن كم تر و درگيري كافي (مانند برخي انواع "نماهاي سبك" در ابعاد، طرح ها و رنگ هاي درخواستي)، برقراري هماهنگي لازم بين مهندسين معمار، سازه و تأسيسات، تامين رفتار يكپارچه و نيز متناسب هر يك از اجزا در كل سامانه ، "فرهنگ سازي و اعمال نظارتي جدي، مستمر و نظام يافته در كليه سطوح و بخش ها" و ...، همگي در اين ميان جاي خود را خواهند داشت. ولي پرسش اساسي اين است كه در شرايط فعلي در صورت بهره گيري كماكان از مصالح سنگين و مجزا، "در عمل" تا چه حد تحقق كليه موارد مهم و متعدد مورد نظر آن هم در سطح كلان و به گونه اي جامع و دقيق امكان پذير خواهد بود ...؟ تجربه هاي پيشين در اين باره، چه در ايران و چه در ديگر كشورها به ما چه مي گويند؟ نيك مي دانيم كه صورت گرايي و يا نوعي گرته برداري ناقص و چه بسا سخت و پر هزينه از منابع و روش هاي خارجي، حلال مشكلات و كاستي هاي وسيع موجود نبوده و نمي تواند باشد. حتي در بسياري از همان كشورهاي صنعتي نيز استفاده وسيع از مصالح سنگين و مجزا امري نامعمول است. اين تازه در كشورهايي است كه به هر دليل داراي دانش و فن آوري پيشرفته تر، درآمد و منابع مالي و انساني افزون تر و اقتصادي توانمندتر با خيل نيروهاي ماهر و متخصص در سطوح مختلف هستند و در آنها، فرهنگ و توان اعمال بسته اي منسجم از روش ها و سيستم هاي مدرن برنامه ريزي و اجرا و نظارت در مراحل مختلف و در گستره هاي كلان با تمام الزامات آن مانند نظم و هماهنگي، مسئوليت پذيري و دقت و سرعت بالا بيشتر وجود دارد. متأسفانه در بسياري اوقات، فن آوري در كشورهاي در حال توسعه غير درون زا بوده و در واقع بيشتر گونه اي گرته برداريِ ناقص و نامتناسب از سيستم ها و روش هايي است كه پيش زمينه ها و الزامات تحقق درست آنها در كشورهاي مزبور فراهم نگشته است.همچنين عدم وجود باوري بايسته، فقدان انگيزه و عزم موثر و وجود نوعي ديوانسالاري صورت گرا، متورم و بالا نشين از جمله ديگر آفات مي باشند. چه اين كه به طور كلي پيشرفت و توسعه بنيادين، موزون و پايدار در مجموعه در هم تنيده زير-ساخت ها و عوامل متعدد سخت افزاري و نرم افزاري مربوط، زمان نسبتا زياد و انرژي بسيار بالايي را مي طلبد. بنابراين يكبار ديگر بر اين مهم تاكيد مي شود كه در صورت استفاده كماكان از مصالح سنگين و يا مجزا، مقاوم و ايمن نمودن مقتضي بناها در برابر زلزله در سطح وسيع عملا هدفي دست نيافتني خواهد بود.پس بايد در چارچوب همين امكانات و محدوديت هاي كنوني، به يافتن، ترويج و اجراي راه حل هايي عملي و قابل تحقق در سطح كلان همت گماشت. ضمن اين كه طبعا تلاش منظم و پيگير براي رفع كاستي هاي عميق و ساختاري در ميان مدت و دراز مدت هم در اين حين، اهميت و جايگاه اساسي خود را خواهد داشت. واقعيت اين است كه كاهش شديد ولي حساب شده وزن سازه و استفاده از سيستم هاي هر چه يكپارچه تر با قابليت مناسب جذب انرژي و رفتار مطلوب در برابر زلزله مي تواند به نوبه خود، كاستي هاي بسياري را در ديگر زمينه ها تا حد زيادي جبران نمايد و با در نظر گرفتن مجموعه عوامل فني، اقتصادي و اجرايي، الگويي كارآ را براي مقابله با خطر جدي و عاجل زلزله و بهينه سازي مسكن با عمر مناسب به دست دهد؛ حال چه اين كار براي مثال در چارچوب سامانه ساده و كاربرديِ موسوم به بتن سبكِ مسلح و مركبِ ارتجاعي انجام شود و "چه در چارچوبِ هر آن سيستم سبك و يكپارچه اي كه بتواند در عمل، اهداف راهبردي مورد نظر را به گونه اي هر چه بهتر محقق نمايد". مثلا اين درست است كه در خيلي موارد، سيستم موسوم به "تري دي وال (3D Walls)" در عمل و به هر دليل در كشور ما با اشكالات فني و اجرايي متعددي همراه است...، ولي باز به عنوان يك واقعيت، همين سيستم بسي بهتر، مقاوم تر و ايمن تر از بسياري سيستم ها و مصالح گذشته مي باشد. در اينجا گفتني است كه با وجود برخي شباهت هاي سيستم مزبور با پاره اي روش هاي استفاده از بتن سبك مسلح و مركب ارتجاعي در ساخت ديوارهاي غير باربر، اين دو با يكديگر از اساس يكي نبوده و تفاوت هايي مهم دارند. بدين ترتيب، هر تلاشي كه عملا به نوعي در توسعه امثال اين سيستم ها موثر باشد و ضمنا در حد آنها نيز متوقف نگردد، با توجه به انواع تاثيرات مستقيم و غير مستقيمي كه در نگرشي گسترده بر جاي مي نهد، تلاشي راهبردي با تاثيراتي كيفي و فراگير در راستاي افزايش مقاومت و ايمني بناها در سطح كلان در برابر زلزله خواهد بود. رشد چشمگير و چندين برابري سيستم هايي از قبيل تري دي وال، مصالح سبك و ديگر مواردي از اين دست در طي سال هاي اخير در كشور ما، كه به مراتب بيش از برخي سيستم هاي ديگر و چه بسا پيچيده تر بوده است، خود به خوبي نشانگر پيشرفت و عملي بودن "راهكار محوريِ سبك و يكپارچه سازي" در بستر واقعيت هاي موجود و عليرغم انبوه كاستي ها در زمينه هاي گوناگون است. آنچه در دنياي واقع به وضوح شاهد آن بوده ايم قابليت بالاي اين راهكار را به مثابه راه حلي كارا و واقعي براي بسياري مشكلات و تهديدات جدي موجود نشان مي دهد و خود گواهي روشن و عيني بر درستي كليت اين راه و عملي بودن راهكار محوري بيان گشته مي باشد. شرح موضوع: چنان كه گفته شد، در شرايط موجود تلاش هر چه پيگيرتر براي رواج نظري و عملي راهكار محوري "سبك و يكپارچه سازي" و تحقق هر چه بيشتر و گسترده تر آن به هر نحو ممكن اهميتي راهبردي دارد. در عين حال همچنين لازم است تا حد امكان "تامين همزمان مجموعه ويژگي هاي مطلوب در بنا" مد نظر قرار گيرد. از جمله اين ويژگي ها مي توان به اين موارد اشاره نمود: كم بودن هر چه بيشترِ وزن سازه و ابعاد برخي اجزاء (كه به نوبه خود از نيروي موثر زلزله كاسته و صرفه جويي اقتصادي تعيين كننده در ميزان فولاد و بتن مصرفي در اسكلت و پي را سبب مي شود)، مقاومت و ايمني بالاتر در برابر زلزله و انفجار، عايق حرارت و نيز حائل صدا و رطوبت بودن، ايمني بيشتر در حريق، زايل نساختن فضاي مفيد داخل بنا، وجود قابليت هاي گوناگون شكل گيري و كار پذيري و امكان اجراي تأسيسات و تزئينات و انواع نماهاي مقتضي، انعطاف و تنوع در اشكال (مانند قابليت به دست دادن سطوح داراي انحنا)، سادگي و سرعت در حمل و اجرا، اتلاف كم مصالح، كاهش خستگي بنا و پايايي مناسب در دراز مدت. بدين ترتيب در ارائه هر نوع مصالح و سيستم ساخت تلاش بر اين است تا ويژگي هاي بالا تا حد امكان هر چه بيشتر تامين شوند. در اين باره از نوعي سامانه موسوم به "بتن سبك مسلح و مركب ارتجاعي" نيز مي توان در ساخت ديوارهاي سبك و يكپارچه با ويژگي هاي مطلوب استفاده نمود. اين كار در چارچوب برخي شيوه هاي رايج در صنعت ساختمان به راحتي قابل انجام است. شايان ذكر است كه به طور كلي نوعي خمير اصلاح شده سيماني با ماتريكسي همگن و پيوسته و حاوي الياف مقتضي و حفره ها و يا سبك دانه هاي تغيير شكل پذير پلي استايرين يا مانند آن (با توزيع مناسب در ماتريكس) در تركيبي متناسب با مشبك هاي فلزي و يا غير فلزي، نوعي سيستم عمل كننده واحد موسوم به بتن سبك مسلح و مركب ارتجاعي را شكل مي دهند. [البته نوعي بهره گيري ويژه از گونه اي بتن سبك مسلح و مركبِ ارتجاعي به اعتبار تغييرات "غير خطي" كرنش در ارتفاع تير در طي خمش و "با كاربست مشخص و ملحوظ داشتن محاسبات و معادلات خاص و متفاوت مربوط به آن" (از جمله در طراحي و ...)، خود بحث ديگري است كه طبعا، روابط و معادلات ويژه خود را مي طلبد. چه اين كه موارد خاص مزبور كاربري هاي بسيار ساده و معمول مورد نظر ما در اينجا را شامل نمي شود.] همچنين، مواد خشك تشكيل دهنده بتن يا به عبارتي، خمير سيمانيِ اصلاح شده و الياف دار و سبكِ مورد استفاده در اينجا نيز عبارتند از: مواد سيماني (شامل سيمان پرتلند و مواد پوزولاني معمول با ريزي و فعاليت پوزولاني مناسب)، برخي افزودني هاي رايج (از قبيل روان كننده و دير گير)، الياف (از قبيل الياف پليمري مانند الياف پلي پروپيلن) و سبك دانه هاي پلي استايرين؛ كه جملگي سابقه استفاده طولاني در صنعت ساختمان دارند. مواد مزبور پس از اختلاط با آب و اجرا بر روي مشبك هاي فلزي، در "پيوستاري يكپارچه" نوعي "سيستم عمل كننده واحد" را به مثابه "سامانه اي مركب" با مدول فنريت و ظرفيت مناسب جذب انرژي (در خمش) شكل مي دهند. براي مثال پس از مخلوط شدن كامل مجموعه مواد خشك مزبور با مقدار معيني آب، خمير سيماني چسبنده و الياف دارِ به دست آمده (با اسلامپ حدود صفر) با ماله و يا دستگاه مناسب براي اين كار به آساني و در يك نوبت بر روي هر طرف از مشبك هاي پيش-جوش شده فلزي فوم داري كه از پيش در محل نصب شده اند و داراي فوم مياني پلي استايرين از نوع موسوم به ضد شعله و كند-سوز مي باشند، مثلا در ضخامت حدود 2 سانتيمتر اجرا مي شود. بدينسان، قطعه اي يكپارچه و بسيار سبك و عايق در ضخامت انتخابي و به مثابه نوعي "پانل مسلح ساندويچي"، مستحكم و داراي پايايي و سطح مناسب به دست مي آيد. قطعه سبك و مسلح مزبور با قابليت هاي شكل گيري و كار پذيري مطلوب، همچنين امكان پذيرش پوشش ها و نماهاي مختلف (به ويژه از نوع سبك) را داراست. در اين ديوارها نيازي به اجراي برخي اندودها نبوده و امكان تطبيق با طرح هاي گوناگون معماري (از جمله در سطوح و احجام "منحني") و موارد مختلف كاربري وجود دارد. ديوار به دست آمده بدين ترتيب، داراي مدول فنريت و قابليت جذب انرژي مناسب است و از پايداري و رفتار مطلوب در برابر لرزه و نيز ضربات شديد وارده برخوردار مي باشد. چه اين كه "به ويژه بر خلاف برخي قطعات ساخته شده از ديگر از انواع مصالح و بتن هاي سبك مسلح و غير مسلح و به خصوص بتن هاي داراي وزن حجمي كمتر از 800 كيلوگرم در متر مكعب، به هيچ روي شكننده نيست". همچنين با توجه به طرح اختلاط بتن، علاوه بر پايايي مناسب در برابر يون ها و عوامل مخرب، در آن، مشبك فلزي با خمير سيماني چسبنده و الياف دار داراي عيار بالا به طور كامل درگير مي باشد. بنابراين در كل، ساختار يكپارچه و مركب سامانه، ايستادگي و مقاومت مورد نظر را در قطعه و پانل مسلح ساندويچي مزبور به راحتي و فراتر از استاندارد هاي مربوط (مبني بر لزوم دارا بودن مقاومت فشاري حداقل معادل 2.07 مگاپاسكال يا 20.286 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع در منبع ACI 523 و در مورد موارد مشابه ...) تامين مي نمايد. ضمن اين كه با توجه به نوعي عملكرد مركبِ خاص سامانه، مدول فنريت و ظرفيت جذب انرژي آن در خمش و ايستادگي در برابر ضربات وارده "به مراتب" بيش از حد مورد انتظار براي بتن سبكي با مقاومت فشاري كمتر از مقاومت فشاري ملات ماسه و سيمان معمول مي باشد. البته در اينجا براي پانل ساندويچي مسلح مزبور با وجود ايستادگي و رفتار مناسب در برابر ضربات شديد احتمالي، وظايف تحمل بار سازه در فشار و نيز انتقال نيروهاي جانبي در نظر گرفته نشده است.چه اين كه گذشته از موضوع ميزان مقاومت فشاري، با توجه به وجود قابليت انعطاف و تغيير شكل پذيري، در عملكرد و رفتار مقتضي قاب و مجموعه اجزاي سازه اي از اين نظر مشكلي وجود نخواهد داشت. در نتيجه استفاده آسان و تجربه شده از سامانه كاربردي مزبور به ترتيب بيان گشته، وزن بنا و ابعاد برخي اجزا را به ميزاني شايان توجه پايين آورده؛ مقاومت و ايمني در برابر زلزله را به گونه اي موثر بالا برده و صرفه جويي زيادي را در فولاد و بتن مصرفي در اسكلت و پي و نيز هزينه هاي مقاوم سازي باعث مي شود. همچنين، انرژي مورد نياز براي گرمايش و سرمايش ساختمان را كاهش داده و بر سرعت و سهولت حمل و اجرا مي افزايد و ضمن دارا بودن قابليت هاي شكل گيري و كار پذيري مناسب، نياز به برخي اندودهاي اضافي را منتفي ساخته؛ عمر بنا را زيادتر كرده و فضاي مفيد داخلي را نيز در مقايسه با بيش تر روش هاي ساخت معمول در حال حاضر افزايش مي دهد. گفتني است كه گذشته از مزاياي كيفي آن، "قيمت نهايي تمام شده ساخت بنا با بهره گيري از اين سيستم ها"، با مقداري نوسان و بسته به مورد مي تواند در حدود برخي از ارزان ترين شيوه هاي ساخت رايج در شهرها باشد. بدين ترتيب و به خصوص با در نظر داشتن امكانات و دانش و تجربه موجود در زمينه توليد و اجراي بعضي سيستم هاي مشابه و مربوط و توانايي شركت هاي عرضه كننده مواد افزودني بتن و از اين قبيل در ارائه گسترده مواد خشك مورد نظر به صورت بسته هاي معين، بهره گيري به جا و گسترده از اين سامانه مركب، حداقل در چارچوب هاي ساده و عملي بيان شده مي تواند در شرايط كنوني هر چه بيشتر مد نظر قرار گيرد.

۰ نظر

سبك و يپارچه سازي ساختمان

علمي - آموزشي